Uilskuiken!

Ook voor uilen is de lente en broedperiode begonnen. In Nederland kennen we geval zeven soorten uilen, waarvan de steenuil de kleinste en de oehoe de grootste soort is. We weten allemaal wel wat deze vogels eten, namelijk veelal kleinere prooidieren zoals muizen, kikkers, vogels, insecten, enzovoorts. Even kijken wat we nog meer kunnen vertellen over deze stille jagers.

Oogkleur

Hoewel uilen bekend staan als nachtelijke jagers zijn er ook veel soorten die juist overdag of in de schemering jagen. Er wordt gezegd dat de kleur van de iris verraad tot welke categorie jagers een uilensoort behoort. Een kerkuil bijvoorbeeld, jaagt ’s nachts en heeft een hele donkere, zwart ogende iris. De steenuil, met zijn gele ogen, jaagt juist overdag en een uil als de oehoe, die een oranje iris heeft, jaagt veelal in de schemering. Maar deze vuistregel gaat niet op voor bijvoorbeeld de ruigpootuil, die wel fel gele ogen heeft maar toch voornamelijk ’s nachts jaagt.

Tarsel en Wijf

Bij verschillende dieren heeft de mens de verschillende geslachten aparte namen gegeven. Denk bijvoorbeeld aan een reu en een teef, een kater en een poes, een haan en een hen, enzovoorts. Bij roofvogels en uilen noemen we het mannetje een ‘Tarsel’ en een vrouwtje een ‘Wijf’. Als de kweekperiode begint, wijzen de tarsels hun wijf op een geschikte nestplaats. Vervolgens ‘keurt’ het vrouwtje deze plaats en kan het nestelen beginnen. Er heerst een duidelijke taakverdeling: tijdens de gehele broedperiode en het grootbrengen van de jongen zorgt het mannetje voor het vrouwtje en de jongen door prooien te vangen en naar het nest te brengen.

Nest

Uilen zijn geen sterren in het bouwen van nesten, ze maken hoogstens een kuiltje of verwijderen wat vuil of in de weg zittende takken en sprieten. De kerkuil staat erom bekend vaak in gebouwen te broeden, zoals in een kerktoren, waar zijn naam dan ook vandaan komt. Ransuilen nemen vaak oude nesten van bijvoorbeeld kraaien in beslag. Veel soorten hebben er ook geen moeite mee om gewoon op de grond te gaan broeden. Het steenuiltje is weer een echte holenbroeder, dat wil zeggen dat deze uilen bijvoorbeeld in een boomholte hun eieren leggen.

Takkeling

Het duurt relatief lang voor de eieren van een uil uitkomen. Zo broedt het steenuiltje 28 dagen en de Europese Oehoe meestal 32 dagen. Als de jongen uitkomen blijven ze uiteraard nog even in het nest. Echter niet zo lang als je misschien zou verwachten: jonge uilen gaan over het algemeen relatief vroeg zelf op onderzoek uit, namelijk ruim voor ze zelf kunnen vliegen. Ze worden dan ‘takkeling’ genoemd omdat ze via takken en boomstammen hun weg terug naar boven moeten zoeken wanneer ze op de grond terecht zijn gekomen. Uitgezonderd de ‘holenbroeders’ onder de uilen hebben de takkelingen nog het typische wollige dons waar de ‘uilskuikens’ om bekend staan.